22 września w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN odbyła się inauguracja Katedry UNESCO ds. Etycznego Zarządzania Sztuczną Inteligencją – pierwszej tego rodzaju jednostki w Europie Środkowo-Wschodniej. Jej misją jest rozwój i promocja sztucznej inteligencji ukierunkowanej na człowieka oraz wspieranie badań, edukacji i regulacji prawnych związanych z jej zastosowaniami.
Uroczystość zgromadziła wielu znakomitych gości, którzy podkreślali znaczenie tego wydarzenia dla rozwoju nauki i współpracy międzynarodowej. Wśród obecnych byli m.in. Mariusz Lewicki, Stały Przedstawiciel RP przy UNESCO, prof. Michał Kleiber, Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, prof. Natalia Sobczak, Wiceprezes Polskiej Akademii Nauk, prof. Tomasz Kapitaniak, Dziekan Wydziału IV Nauk Technicznych PAN oraz prof. Piotr Salwa, Zastępca Dziekana Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN. W swoich wystąpieniach zwracali oni uwagę na przełomowy charakter otwarcia Katedry, określając je mianem sukcesu całego środowiska naukowego i akademickiego.
Przybyli również zaproszeni dyrektorzy Instytutów PAN, rektorzy, dziekani i ich grupy badawcze, przewodniczący Komitetów Naukowych PAN, prawnicy (w tym wice przewodniczący Trybunału Stanu w ubiegłej kadencji prof. Marek Chmaj), ect. potencjalni partnerzy do współpracy z Katedrą UNECSO.
Spotkaniu przewodniczył prof. Tadeusz Burczyński, dyrektor IPPT PAN, który powitał zgromadzonych gości oraz przedstawił główne cele i zadania nowo powołanej jednostki – UNESCO Chair on Ethical Governance of Artificial Intelligence. Złożył również wyrazy podziękowania dla władz Polskiego Komitetu ds. UNESCO: Przewodniczącemu prof. Michałowi Kleiberowi i Sekretarz Generalnej dr hab. Alicji Burduk-Jagielskiej za wsparcie i pomoc merytoryczną w czasie starań o przyznanie patronatu UNESCO dla Katedry.
Zakres działań Katedry obejmować będzie m.in. rozwój badań nad etyką sztucznej inteligencji, jej wykorzystaniem w inżynierii, naukach psychologicznych, medycynie i edukacji. Ważnym elementem działalności będą także certyfikowane kursy online, uzupełniane w miarę dostępności o technologie rzeczywistości rozszerzonej. Ich celem jest poszerzanie dostępu do wiedzy, wyrównywanie szans edukacyjnych oraz podnoszenie kompetencji cyfrowych w skali globalnej.
W skład zarządu Katedry weszli: prof. Tadeusz Burczyński, prof. Janusz Szczepański, dr hab. inż. Iwona Pokorska, (prof. PCz) oraz dr hab. inż. Agnieszka Pręgowska.
Katedra będzie prowadzić działalność w ścisłej współpracy międzynarodowej, we współdziałaniu z sektorem przemysłowym oraz w obszarach takich jak nowoczesne technologie, inżynieria materiałowa, informatyka czy inżynieria biomedyczna. Wśród kluczowych partnerów znalazły się instytucje i eksperci o uznanym autorytecie: Instytut Filozofii i Socjologii PAN (prof. Valentina Lepri), Instytut Psychologii PAN (prof. Robert Balas), Instytut Nauk Prawnych PAN (prof. Celina Nowak) oraz Kancelaria Chmaj & Partners (prof. Marek Chmaj). Dzięki tej współpracy możliwe będzie połączenie perspektyw praktycznych, filozoficznych, psychologicznych i prawnych, co stanowi fundament dla całościowego podejścia do etyki sztucznej inteligencji.
Katedra pełnić będzie także rolę forum dialogu, organizując konferencje naukowe i inicjatywy popularyzujące wiedzę. Jej cele pozostają w pełnej zgodności z priorytetami UNESCO, obejmującymi edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju, globalne obywatelstwo oraz równy dostęp do kształcenia zawodowego i wyższego.
Na zakończenie spotkania uczestnicy wysłuchali wykładu pt. Ethics and Cognitive Problems in Artificial Intelligence, który wygłosił prof. Marcin Miłkowski z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Otwarcie Katedry UNESCO ds. Etycznego Zarządzania Sztuczną Inteligencją w IPPT PAN stanowi ważny krok w kierunku kształtowania odpowiedzialnych zasad rozwoju i stosowania sztucznej inteligencji. Działalność jednostki wspiera realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ, w szczególności celu związanego z zapewnieniem równego i wysokiej jakości kształcenia. Edukacja – jak podkreślano podczas uroczystości – jest kluczowym elementem budowania kapitału ludzkiego, sprzyja rozwojowi społecznemu i gospodarczemu oraz odgrywa istotną rolę w redukcji ubóstwa i nierówności.
Zdjęcia do pobrania
