Podczas XXII posiedzenia Rady Zarządzającej Centrum Nowe Technologie Energetyczne (CENTE) w dniu 14 maja 2025 roku, Rada jednogłośnie poparła włączenie Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN (IPPT PAN) do struktur Centrum. Instytut reprezentowali dr hab. Piotr Kowalczyk oraz dr Jakub Tabin.
Centrum Nowe Technologie Energetyczne (CENTE) to inicjatywa naukowo-przemysłowa, której misją jest wspieranie długofalowych celów państwowych i społecznych poprzez prowadzenie badań naukowych w obszarze nowoczesnych technologii energetycznych oraz wdrażanie wyników tych badań do praktyki. CENTE koncentruje się na identyfikacji i podejmowaniu najważniejszych wyzwań stojących przed społeczeństwem, nauką i gospodarką. Szczególny nacisk kładzie na rozwój technologii termojądrowej konwersji energii oraz technologii pokrewnych i wspierających. Koordynatorem Centrum jest Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy (IFPiLM), reprezentowany przez Dyrektora Instytutu dr hab. Monikę Kubkowską.
Pracownicy IPPT PAN już wcześniej aktywnie wspierali Centrum w realizacji zadania pt. „Thermo-mechanical analyses of residual stresses due to welding in a conductor jacket”. Prace dotyczyły identyfikacji właściwości mechanicznych oraz naprężeń własnych w spawanym płaszczu stalowym nadprzewodnika prototypowej instalacji dla przyszłego tokamaka EU DEMO. W projekcie uczestniczyli pracownicy Zakładu Mechaniki Doświadczalnej IPPT PAN: dr Jakub Tabin, mgr Katarzyna Zielińska, mgr Adam Brodecki, dr hab. Dominik Kukla, Mirosław Wyszkowski, Łukasz Skumiał, dr Sławomir Mackiewicz, a także mgr Tomasz Katz. Współpracę naukową wspierali również: dr Rafał Ortwein (IFJ PAN), dr Tomasz Ślezak (WAT) oraz dr Marcin Lewandowski (us4us). Wstępne badania właściwości mechanicznych płaszcza zostały przeprowadzone w Laboratorium Badań Materiałów i Konstrukcji IPPT PAN, kierowanym przez dr hab. Mateusza Kopcia.
Wyniki tych prac zostały zaprezentowane przez dr Jakuba Tabina podczas spotkania WPMAG 2024 Intermediate Meeting (1–3 października 2024 r.).
Powyższe działania realizowane są w ramach programu badań określonych przez konsorcjum EUROfusion, które zarządza europejskim programem badań nad fuzją jądrową w ramach Wspólnoty EURATOM. EUROfusion zrzesza 29 jednostek badawczych z krajów członkowskich UE oraz Szwajcarii.
Rys. 1 (a) Model płaszcza nadprzewodnika CICC (cable-in-conduit conductors) prototypowej instalacji dla przyszłego tokamaka EU DEMO; (b) Pomiar mikrotwardości obszaru referencyjnego oraz spoiny bocznej płaszcza (zdj. Katarzyna Zielińska)
Rys. 2 Próbki do badań nie robią się same – pomysłowa narada w Laboratorium Badań Materiałów i Konstrukcji IPPT PAN (Andrzej Chojnacki i Mirek Wyszkowski).
